Wie mij kent, weet dat ik een fan ben van ecosystemen en vaak parallellen trek tussen teams en een tuin of een bos. Ik geloof echt dat het onze taak en verantwoordelijkheid is als leiders om onze teams te doen bloeien. En waarom zouden we daarvoor niet de eeuwenoude wijsheid van de natuur inschakelen? Deze zomer heb ik me verdiept in de concepten van sociale permacultuur. Een geweldige gids op dat pad was het boek People & Permaculture van Looby Macnamara. Ze beschrijft hoe patronen en cycli die de natuur beheersen ook van toepassing zijn op mensen en groepen.
Eén concept uit dat boek dat ik bijzonder interessant vond, was dat van spiralen van erosie en overvloed.
Spiralen van erosie zijn als de langzame, destructieve krachten in de natuur die bergen eroderen of vruchtbare grond uitputten. In teams en organisaties manifesteert deze spiraal zich door angst, wantrouwen, competitie en denken vanuit schaarste. Wanneer leiders vanuit schaarste opereren, leidt dit vaak tot micromanagement, een gebrek aan transparantie en focus op directe resultaten ten koste van de langetermijn. Dit soort omgeving bevordert een cultuur van "ik versus jij," waarin het hamsteren van informatie en middelen de norm wordt. Na verloop van tijd ondermijnt dit de teamspirit, verstikt het de creativiteit en vermindert het de productiviteit. Wanneer de spiraal zich kan verderzetten, leidt dit uiteindelijk tot een hoog personeelsverloop, burn-out en een toxische werksfeer waar moeilijk van te herstellen is.
Daarentegen zijn spiralen van overvloed te vergelijken met de natuurlijke processen die de bodem opbouwen, planten voeden en bloeiende ecosystemen creëren. Leiders die deze spiralen cultiveren, richten zich op het opbouwen van vertrouwen, het bevorderen van samenwerking en het openhouden van communicatielijnen. Ze zijn er zich van bewust dat het bevorderen van een gevoel van samenhorigheid cruciaal is voor het succes van het team. Een mindset van overvloed plaatst gedeeld succes boven individueel gewin, wat leidt tot meer innovatie, veerkracht en een positieve werkcultuur. Wanneer teamleden zich gewaardeerd en gehoord voelen, zetten ze hun beste beentje voor, wat zorgt voor een positieve spiraal van groei en succes.
De impact van deze spiralen op leiderschap en teams is enorm. Een leider die een cultuur van overvloed koestert, helpt zijn team de vaardigheden en veerkracht te ontwikkelen die nodig zijn om te gedijen, zelfs in moeilijke tijden. Ze creëren een omgeving waarin individuen zich veilig voelen om hun ideeën te uiten, risico's te nemen en te groeien. Aan de andere kant zal een leider die erosie toelaat, zien dat zijn team worstelt met een lage moraal, hoog stressniveau en een gebrek aan betrokkenheid. Het herkennen van de spiraal die in je team actief is, is de eerste stap naar het creëren van een gezondere, productievere en meer harmonieuze werkplek. De keuze tussen erosie en overvloed is niet alleen een leiderschapsstijl—het is een andere manier van samenwerken en succesvol zijn.
Dus, wat kies jij voor je team? Erosie of overvloed? Neem even de tijd om na te denken over de sfeer op je werkplek. Hebben angst en wantrouwen wortel geschoten? Of zit je in een omgeving waar vertrouwen en samenwerking opbloeien? Jouw keuze zet de toon voor je team.
En indien nodig: welke kleine verandering kun je vandaag doorvoeren om verder op te schuiven naar overvloed? Het kan zo simpel zijn als een waarderend schouderklopje, een gesprek waarin je iemand in vertrouwen neemt of de beslissing om informatie opener te delen. Elke kleine stap die je zet in de richting van overvloed kan golven creëren die je hele ecosysteem kunnen transformeren. Kies dus wijs! En als je vastzit of onzeker bent over je volgende stap, neem dan gerust contact op en laten we even brainstormen.