Transactioneel - transformationeel - transcendent leiderschap
Visual: metaphorsatwork.com
Leiderschapscoaching begint best bij het begin. Met een heldere definitie van leiderschap. Zo weten we tenminste waar we naartoe werken. Als je boeken leest over leiderschap, loop je verloren in de definities. Zoveel leiders er zijn, zoveel soorten definities lijken er wel te bestaan.
Ik hou bij uitstek van de gedachtegang die beschreven wordt door professor John Jacob Gardiner van de Seattle University. Hij brengt de inzichten van verschillende denkers samen en beschrijft transactioneel - transformationeel - transcendent leiderschap. Waarbij transactioneel leiderschap bestaat uit een uitwisseling van taken versus geld, inspanning versus beloning. Transformationeel leiderschap brengt daar nog een groeicomponent bij: de leider laat de ander zichzelf overstijgen: hij groeit, verandert, wordt geïnspireerd. En tot slot is er transcendent leiderschap, een vorm van leiderschap die het Zelf helemaal overstijgt en heel systemisch denkt in termen van het grotere geheel. Wat is goed voor de wereld? Dit soort van leiderschap vergt naast een systemische bril een gezond moreel kompas. Het overstijgt het ego (wat is goed voor mij en mijn positie) en denkt meer op de lange termijn en aan het grotere goed voor het geheel.
In de groei van transactioneel naar transformationeel en tot slot naar transcendent leiderschap is er telkens een bewustzijnsverruiming.
- Transactioneel: de leider is zich enkel bewust van wat de organisatie van hem verlangt: hij voert dit uit door anderen aan het werk te zetten en beloont ze hiervoor. Op zijn beurt wordt hij dan weer beloond voor zijn inspanningen.
- Transformationeel: de leider is zich heel bewust van zichzelf en zijn impact op anderen. Hij is erop gebrand om anderen te laten groeien tot hun volle potentieel en gebruikt daarvoor zijn eigen presence als middel.
- Transcendent: de leider kan zijn eigen ego overstijgen en zien wat het systeem nodig heeft. En niet enkel het organisatiesysteem, maar heel het ecosysteem waar de organisatie impact op heeft (klanten, stakeholders, omwonenden …) en bij uitbreiding zelfs de hele wereld.
Kofman schreef in zijn boek “The meaning revolution, the power of transcendent leadership” het volgende: Een transcendente leider wakkert de intrinsieke motivatie van anderen aan om een gemeenschappelijke missie te volbrengen die strookt met de waarden van de organisatie. Het gaat hierbij niet langer over formele autoriteit, maar over morele autoriteit. De harten en de geesten van mensen kunnen niet gekocht worden, maar moeten verdiend worden. En dat kan je enkel doen door hun leven betekenis te geven. Geef hen iets om in te geloven, iets wat zo juist is, dat hun leven er betekenis door krijgt. De transcendente leider bouwt als het ware de context waarin mensen hun leven betekenis kunnen geven, op individueel vlak, maar ook op sociaal vlak. Ze vinden een plek waar ze thuis horen. Waar ze samen met anderen een community vormen. Om bij die club te horen, moet je lid worden. Zonder lidmaatschap, geen zingeving, als het ware. Vandaar dat het zo aantrekt om voor de groten der aarden te mogen werken, denk aan Apple, Google, LinkedIn,… Zulke organisaties stellen ons in staat om boven onszelf uit te stijgen en aan te sluiten bij een hoger doel. In ruil daarvoor vraagt de transcendente leider jouw energie en enthousiasme. Hij vraagt om je inspanningen te aligneren met die van je collega’s en af te stemmen op het organisatiedoel. Hij vraagt je om ook een hoge mate van persoonlijke integriteit te ontwikkelen en een moreel uithangbord te zijn van de organisatie.
Kofman gaat zelfs zo ver dat hij zegt dat een transcendente leider geen volgers heeft. De volgers volgen enkel de missie van de organisatie. De leider staat wel het dichtste bij die missie, waardoor het lijkt dat mensen hem volgen.
Niet helemaal zeker op welk niveau jij leidt? Contacteer me gerust voor een virtuele thee, dan klaren we het uit!